VAKCINE SA ISTEKLIM ROKOM TRAJANJA BIĆE UNIŠTENE Spaliće 21.360 doza AstraZeneke

Druga serija istog proizvođača upotrebljiva do kraja oktobra. Do sada potrošeno 54 odsto nabavljenih vakcina. Inspekcija bez odgovora o kontrolama na crnogorskom tržištu

Preduzeće Hemosan iz Bara najvjerovatnije će tokom naredne sedmice uništiti 21.360 doza vakcine proizvođača AstraZeneka, kojoj je posljednjeg dana avgusta istekao rok trajanja. To su “Vijestima” i Centru za istraživačko novinarstvo (CIN-CG) potvrdili iz Ministarstva zdravlja. 

“Zbog valjanosti roka trajanja do sada je eliminisano ukupno 21.360 doza vakcina AstraZeneke. Od tog broja, 11.360 je dobijeno kroz COVAX mehanizam, dok je 10.000 dobijeno kroz donacije”, kazali su iz ovog resora. 

U Ministarstvu zdravlja tvrde da je u toku povlačenje svih doza sa isteklim rokom trajanja sa vakcinalnih punktova u Crnoj Gori i da će nakon toga da budu uništene po posebnoj proceduri, kao i ostali farmaceutski otpad.

“Vakcine se isporučuju ovlašćenom preduzeću Hemosan Bar koje se bavi ovom djelatnošću u Crnoj Gori uz propratnu dokumentaciju”, piše u odgovoru. 

Drugoj seriji rok ističe narednog mjeseca

U Crnu Goru je od februara stiglo oko 820.000 doza vakcina protiv koronavirusa, kazali su iz Ministarstva zdravlja. Do sada je zbog isteklog roka eliminisano pomenutih 21.360 doza.

“Na raspolaganju jos imamo AstraZeneka vakcinu koja ima rok trajanja do kraja oktobra 2021.godine, Fajzer čiji je rok decembar ove godine i Sinofarm , koji je valjan do  marta  2023. godine”, odgovorili su iz Ministarstva. 

Njihov zadatak je, kako ističu, da “bez zadrške vode računa o bezbjednosti i efikasnosti vakcine” i da “ni u jednom trenutku ne dovedu u pitanje zdravlje pacijenata”. 

“Onog trenutka kada, kao i kod bilo kog drugog lijeka rok ističe, obaveza zdravstvenih institucija je da o tome obavijeste nadležne službe i ne dozvole niti najmanju mogućnost ugrožavanja zdravstvene zaštite građana”, kazali su iz Ministarstva.

U Sjedinjenim Američkim državama, kako su naveli kao primjer, od marta do septembra ove godine uništeno je preko 15 miliona doza vakcina. 

Inspekcije bez odgovora o kontrolama

Iz Uprave za inspekcijske poslove (UIP) “Vijestima”/CIN-CG nisu odgovorili na pitanja o tome da li su na crnogorskom tržištu pronašli vakcine sa isteklim rokom trajanja, ali ni da li su to provjeravali. 

Prema UIP, već su stigle inicijative da se istraži da li je u Crnoj Gori bilo slučajeva da se u upotrebi nađe vakcina sa isteklim rokom.  Građanin M.B. “Vijestima” je dostavio dopis kojim traži da sanitarni inspektori provjere da li se dešavalo da se preko originalnog datuma vakcine nađe naljepnica sa novim rokom trajanja, što je zabilježeno u drugim zemljama. Tužilaštvo za organizovani kriminal Srbije procesuiralo je šest osoba zbog sumnje da su, između ostalog, pravili i prodavali naljepnice za vakcine proizvođača “Fajzer” i falsifikovane rezultate testiranja na koronavirus, a izradu lažnih dokumenata naplaćivali su od 100 do 800 eura.

Lažne vakcine pronađene su tokom ove godine u više evropskih i svjetskih zemalja. Takvi slučajevi zabilježeni su u Poljskoj, Meksiku i Kini. U Italiji i Njemačkoj je otkriveno da su pojedini građani umjesto vakcine primili fiziološki rastvor.

Interpol je krajem prošle godine upozorio da bi organizovane kriminalne mreže mogle da prekinu lance snadbijevanja, ili falsifikuju vakcine. Rojters je decembru 2020. godine objavio da je Interpol poslao globalno upozorenje za 194 države-članice, da se pripreme za ovu mogućnost.

Potrošeno 54 odsto nabavljenih vakcina

Crna Gora je do juče potrošila nešto više od polovine nabavljenih količina vakcine – 440.083 doza. 

Revakcinisano je oko 45 odsto punoljetnog stanovništva, odnosno 33,3 odsto ukupne populacije.

Vakcinacija prioritetnih grupa počela je 20. februara, a masovna imunizacija 4. maja.

Crna Gora zaostaje za zemljama Evropske unije u procentu vakcinisanog stanovništva, dok je u regionu na četvrtom mjestu. Više stanovnika, procentualno, vakcinisale su Slovenija, Srbija i Hrvatska, dok lošije rezultate u odnosu na Crnu Goru bilježe Sjeverna Makedonija, Albanija i Bosna i Hercegovina.

Pojedine evropske zemlje odlučile su da vakcine pred istekom roka trajanja doniraju nekim zemljama Trećeg svijeta, u kojima je vakcinisano svega par procenata stanovništva. Njemačka je do prošlog mjeseca kupila 17,5 miliona doza  AstraZeneka, ali je, prema pisanju medija, zbog nepopularnosti i glasina u vezi sa ovom vakcinom morala da uništi određene količine, ili da ih pred istekom roka donira. Javni servis WDR objavio je u avgustu da Njemačka ima oko pet miliona neiskorištenih doza AstraZeneke, dok su vlasti uništile desetine hiljada doza kojima je istekao rok. Berlin je obećao da će donirati najmanje 30 miliona doza svih vakcina protiv koronavirusa najnerazvijenijim državama sa niskim prihodima do kraja ove godine. 

Ana KOMATINA